Διατροφή για τη γυναίκα

Η εγκυμοσύνη είναι μια ιδιαίτερη περίοδος κατά την οποία οι ενεργειακές ανάγκες της γυναίκας αυξάνονται, με έμφαση στην πρωτεΐνη και σε ορισμένα μικροθρεπτικά συστατικά, όπως το φυλλικό οξύ και το ασβέστιο. Η αύξηση ανέρχεται στο 15% δηλαδή περίπου στις 300 θερμίδες ημερησίως και αφορά κυρίως το 2ο και το 3ο τρίμηνο της κύησης. Η απώλεια βάρους κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης δεν συστήνεται διότι μπορεί να δημιουργήσει ανεπάρκειες σε θρεπτικά συστατικά με αρνητικές επιπτώσεις για την υγεία του εμβρύου.

Η καλύτερη επιλογή για τη γυναίκα που ενδιαφέρεται να ξεκινήσει μια κύηση είναι να διατηρεί το βάρος της κοντά στο ιδανικό και το λίπος της εντός των φυσιολογικών ορίων, έτσι ώστε να μειωθούν οι πιθανότητες για ενδεχόμενες επιπλοκές. Οι επιπλοκές που συνδέονται με την παχυσαρκία πριν την εγκυμοσύνη αφορούν προβλήματα γονιμότητας, ενώ κατά την κύηση αυξάνονται οι πιθανότητες εμφάνισης διαβήτη κύησης, υπέρτασης, προεκλαμψίας, πρόωρου τοκετού, ενδομήτριου θανάτου, κινδύνου αποβολής, γέννησης μεγαλόσωμου βρέφους, και άλλα τα οποία θέτουν σε κίνδυνο τόσο το παιδί όσο και τη μητέρα.

Είναι σημαντικό η εγκυμονούσα να ακολουθεί ένα εξατομικευμένο διαιτολόγιο τόσο για τον έλεγχο του βάρους της όσο και για την επαρκή διατροφική πρόσληψη των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών, των οποίων η έλλειψη συνδέεται με σοβαρές επιπλοκές τόσο για την υγεία της ίδιας όσο και του εμβρύου. Το πρόγραμμα διατροφής σχεδιάζεται βάσει των επίσημων οδηγιών και συστάσεων από εθνικούς και διεθνείς επίσημους φορείς. Επιπλέον, στο Nutritionholic δίνεται καθοδήγηση σχετικά με την επιλογή των τροφίμων ή τον τρόπο μαγειρέματος προκειμένου να αποφευχθεί το ενδεχόμενο επιμόλυνσης των τροφίμων που μπορεί να οδηγήσει σε λιστερίωση ή τοξοπλάσμωση.

Ειδικά τις πρώτες μέρες, αλλά και τους πρώτους μήνες μετά τη γέννα, η νέα μαμά αντιμετωπίζει αρκετό άγχος καθώς προσαρμόζεται στη νέα απαιτητική καθημερινότητα. Ο θηλασμός μπορεί να αποτελέσει πρόκληση στην αρχή, είναι όμως «διατροφικός θησαυρός» για το βρέφος και λειτουργεί ως μέσο σύνδεσης μεταξύ μητέρας και μωρού. Ανάμεσα στα δεδομένα που αλλάζουν βρίσκεται και η διατροφή, καθώς η νέα μαμά που θηλάζει θέλει να επαναφέρει το βάρος της σε αυτό πριν την εγκυμοσύνη αλλά ταυτόχρονα ανησυχεί μήπως η διατροφή της επηρεάσει την παραγωγή γάλακτος ή την υγεία του μωρού.

Οι ενεργειακές ανάγκες της θηλάζουσας μητέρας αυξάνονται κατά 500 θερμίδες περίπου ημερησίως. Δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στην ποιότητα των τροφίμων καθώς μέσα από τη διατροφή της μητέρας καλύπτονται ταυτόχρονα και οι ανάγκες του βρέφους για θρεπτικά συστατικά. Ωστόσο, μελέτες έχουν δείξει ότι σε ακραίες συνθήκες σίτισης ο θηλασμός είναι ικανός να υποστηρίξει τις ανάγκες του μωρού σε θρεπτικά συστατικά, ακόμα και εις βάρος της μητέρας.

Το πρόγραμμα διατροφής της θηλάζουσας πρέπει να είναι πλούσιο σε υγρά αλλά και σε συγκεκριμένα θρεπτικά συστατικά, όπως βιταμίνες, ιχνοστοιχεία, μέταλλα και λιπαρά οξέα. Σχετικά με την υγιή μείωση του βάρους, οι συστάσεις επίσημων φορέων συμφωνούν ότι είναι θεμιτή κατά την διάρκεια του θηλασμού και εφόσον η θηλάζουσα είναι υπέρβαρη, σε συνδυασμό με τακτική φυσική δραστηριότητα.

Είναι η συνέπεια της σταδιακής μείωσης των αναπαραγωγικών ορμονών, όπως τα οιστρογόνα και η προγεστερόνη, με συνέπεια τη διακοπή της ωορρηξίας και της εμμήνου ρύσεως. Μια γυναίκα βρίσκεται επίσημα στην εμμηνόπαυση, όταν έχουν συμπληρωθεί 12 μήνες από την τελευταία της έμμηνο ρύση. Η εμμηνόπαυση εμφανίζεται συνήθως μεταξύ των 45 και 55 ετών, όμως υπάρχουν και περιπτώσεις πρώιμης εμμηνόπαυσης, που μπορεί να είναι συνέπεια κληρονομικών αιτίων ή αυτοάνοσων νοσημάτων.

Πριν την εμφάνιση της εμμηνόπαυσης, προηγείται η κλιμακτήριος. Είναι μια μεταβατική περίοδος με τα πρώτα συμπτώματα που παραπέμπουν στην τελική αυτή αλλαγή. Ο τρόπος που βιώνουν οι γυναίκες αυτή την ιδιαίτερη περίοδο δεν είναι ίδιος για όλες. Μερικά από τα χαρακτηριστικά συμπτώματα της εμμηνόπαυσης, πολλά εκ των οποίων δίνουν το στίγμα τους ήδη από την κλιμακτήριο, είναι οι εξάψεις, οι εφιδρώσεις, η μείωση της λίμπιντο, οι αυπνίες, η ακαμψία στις αρθρώσεις, οι ταχυπαλμίες, οι συναισθηματικές και ψυχολογικές αλλαγές, οι διαταραχές μνήμης και η αύξηση βάρους με συσσώρευση μάλιστα λίπους στην περιοχή της κοιλιάς.

Επίσης, με δεδομένο ότι τα οιστρογόνα επηρεάζουν καταλυτικά την οστική ανακατασκευή, η μείωσή τους μπορεί να οδηγήσει σε οστεοπενία, που, αν δεν αντιμετωπιστεί, ενδέχεται να προκαλέσει οστεοπόρωση. Το ενδεχόμενο της οστεοπενίας καλό είναι να διερευνηθεί κατά τη διάρκεια της κλιμακτηρίου, ώστε να διαγνωστεί και να αντιμετωπιστεί εγκαίρως. Το εξειδικευμένο πρόγραμμα διατροφής εστιάζει στην κάλυψη των αναγκών ασβεστίου και βιταμίνης D και των υπόλοιπων θρεπτικών συστατικών που επηρεάζουν την οστική υγεία.

Η εμμηνόπαυση δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται ως ένα τέλος, αλλά ως ένα νέο κεφάλαιο στη ζωή της γυναίκας, με νέα χαρακτηριστικά. Δεν πρόκειται για πάθηση, αλλά για μια φυσιολογική διαδικασία στον κύκλο ζωής μιας γυναίκας. Υπάρχουν τρόποι, ώστε τα συμπτώματά της να αντιμετωπιστούν και να μπορεί η γυναίκα να συνεχίσει να ζει με την ίδια ενεργητικότητα και δημιουργικότητα που είχε και πριν αυτή την αλλαγή. Ένας από αυτούς είναι η υιοθέτηση ενός πιο υγιεινού τρόπου ζωής μέσω της βελτίωσης των διατροφικών συνηθειών αλλά και τη συστηματική άσκηση, με στόχο το υγιές σωματικό βάρος και την καλύτερη ψυχολογία της γυναίκας. Ωστόσο, σε συνεννόηση με το γιατρό μπορεί να δοθούν παράλληλα συμπληρώματα βιταμινών και φυτο-οιστρογόνα ή και φαρμακευτική αγωγή.

Είναι η πιο κοινή διαταραχή του ενδοκρινικού συστήματος σε γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας. Εκδηλώνεται με συμπτώματα όπως αμηνόρροια ή ολιγομηνόρροια, αυξημένη τριχοφυΐα ανδρικού τύπου, αντίσταση στην ινσουλίνη, παχυσαρκία, ακμή και αναπαραγωγικές διαταραχές. Οφείλεται σε συνδυασμό γενετικών παραγόντων, όπως έκθεση σε υψηλά επίπεδα ανδρογόνων προγεννητικά, αλλά και περιβαλλοντικών παραγόντων, όπως η διατροφή, η σωματική δραστηριότητα, το κάπνισμα και το άγχος.

Συνεπώς, οι γυναίκες με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών χρήζουν ιδιαίτερης διατροφικής φροντίδας τόσο για την πρόληψη όσο και την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων. Στην περίπτωση επιπλέον βάρους ή και παχυσαρκίας, η απώλεια βάρους είναι ένας σημαντικός παράγοντας που εύκολα μπορεί να τροποποιηθεί με την κατάλληλη διατροφική διαχείριση, βελτιώνοντας συνολικά την υγεία.